@misc{Kozdęba-Murray_Halina_System_2022,
 author={Kozdęba-Murray, Halina},
 abstract={Zbigniew Herbert studiował filozofię na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w latach 1949–1951 i uczestniczył w seminariach prowadzonych przez prof. Henryka Elzenberga, którego myśl filozoficzna miała znaczący wpływ na twórczość poety. Niniejsza praca analizuje dziedzictwo stoików obecne w pracach zarówno Filozofa, jak i Poety, oraz przedstawia system aksjologiczny Profesora i jego znaczenie dla postawy „Pana Cogito”. Elzenberg, podobnie jak Seneka, dzielił wartości na utylitarne i względne oraz perfekcyjne, posiadające cechę dignitas („szlachetność”). Te ostatnie stanowiły odniesienie do greckiej kalokagatii i były warunkiem sine qua non tworzenia kultury wysokiej, stanowiącej obszar godności i wolności człowieka wobec grozy jego egzystencji, obojętności natury, czy też konieczności historycznej. Herbert podzielał stanowisko Mistrza w kwestii znaczenia kultury i tablic wartości w życiu człowieka, o czym świadczy m.in. wiersz dedykowany Profesorowi – Do Henryka Elzenberga w stulecie Jego urodzin. Elzenberg uważał, że aksjologizacja świata jest jego substancjalizacją. Ostatecznie ukoronowaniem jego aksjologii stała się mistyka naturalna, a źródłem wartości perfekcyjnej rzeczywistość „transempiryczna” nazywana przez Filozofa „Nieokreślonym”. Elzenberg zachował dystans i sceptycyzm wobec świata i społeczeństwa. Herbert natomiast pozostał wierny dziedzictwu chrześcijaństwa z jego akceptacją świata takim, jaki jest, oraz codziennej ludzkiej rzeczywistości, wobec której przyjął postawę współczucia i zrozumienia, pozostając w zgodzie z istotą chrześcijańskiej agape.},
 type={artykuł},
 publisher={Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie},
 title={System aksjologiczny Henryka Elzenberga i jego wpływ na twórczość Zbigniewa Herberta},
 address={Częstochowa},
 year={2022},
 language={pol},
 keywords={Henryk Elzenberg, Zbigniew Herbert, stoicyzm, aksjologia, mistyka},
}