@misc{Sobalski_Franciszek_Krótka_2017,
 author={Sobalski, Franciszek and Nowak, Marek},
 abstract={Dzieje częstochowskiego ośrodka przemysłowego omówiono w dużym skrócie, zgodnie z ogólnie przyjętym podziałem na okresy. Na przełomie XIX i XX wieku w przemyśle Częstochowy nastąpił przewrót techniczny, czyli przejście od manufaktury do fabryki, tj. do zastosowania maszyn parowych jako siły napędowej w przemyśle. Już przed I wojną światową Częstochowa pod względem potencjału przemysłowego w Królestwie Polskim lokowała się na trzecim miejscu – po Łodzi i Warszawie. W okresie wojny (1914–1918) przemysł fabryczny w Częstochowie na skutek utraty źródeł zaopatrzenia w surowce i rosyjskiego rynku zbytu, a także rekwizycji maszyn i urządzeń przemysłowych – upadł całkowicie. Po zakończeniu wojny i odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. przemysł częstochowski został odbudowany. Z kolei podczas II wojny światowej (1939–1945) przemysł Częstochowy poniósł ogromne straty. Wiele zakładów unieruchomiono. Już na początku okupacji kontrolę nad Hutą „Częstochowa” przejął niemiecki koncern „Hasag”. Począwszy od 1941 r., ponad połowa produkcji hutniczej szła na cele wojskowe. W 1942 r. w „Hasagu” (fabryka „Warta”) produkowano części amunicji, takie jak łuski i skorupy granatów. Po wojnie w 1946 r. przemysł został przejęty na własność państwa. Rozbudowywano i tworzono w Częstochowie wielkie zakłady przemysłowe. Oprócz Huty „Częstochowa”, do największych należały zakłady przemysłu włókienniczego: „Ceba”, „Wełnopol”, „Elanex”, „Stradom” i „Warta”. Po transformacji ustrojowej w 1989 r. w Częstochowie, tak jak w całym kraju, przeprowadzano prywatyzację i restrukturyzację przedsiębiorstw państwowych. Nastąpiło przejście od gospodarki centralnie sterowanej do gospodarki rynkowej. Wiele zakładów przemysłowych ogłosiło upadłość. W związku z tym pojawiło się nowe zjawisko – bezrobocie. Robotnicy byli stopniowo zwalniani, otrzymywali odprawy, zasiłki itp. Na miejsce wielkich i dużych zakładów w Częstochowie powstawały przedsiębiorstwa małe i średniej wielkości, jak na przykład firma włókiennicza „Polontex” S.A. czy firma „Limar” Sp. z o.o. Obecnie w Częstochowie powstają niejednokrotnie nowoczesne przedsiębiorstwa i działy produkcji, których dotychczas nie było, a które mają perspektywy rozwoju. Pojawiają się również inwestorzy reprezentujący kapitał zagraniczny. Ogólnie biorąc, obserwuje się coraz większe zainteresowanie tak krajowych, jak i zagranicznych inwestorów częstochowskim ośrodkiem przemysłowym.},
 type={rozdział},
 publisher={Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie},
 title={Krótka historia przemysłu Częstochowy XIX–XXI w.},
 address={Częstochowa},
 year={2017},
 language={pol},
 keywords={Częstochowa, przemysł, kapitał, produkcja, fabryka, zakład, kopalnia, robotnik},
}